سیاست‌های پشت پرده بازار موبایل ایران؛ چرا قیمت گوشی همیشه گران است؟
مقدمه؛ وقتی قیمت گوشی بی‌ثبات می‌شود
بازار موبایل ایران سال‌هاست که دستخوش نوسانات شدید قیمت و سیاست‌های متغیر دولتی است. از رجیستری گرفته تا نوسان دلار، هر عاملی می‌تواند باعث افزایش ناگهانی قیمت‌ها شود. اما پشت این تغییرات چه می‌گذرد؟
رجیستری؛ طرحی برای سامان یا انحصار؟
یکی از مهم‌ترین سیاست‌های تأثیرگذار بر بازار موبایل ایران، اجرای طرح رجیستری است. در ظاهر هدف آن جلوگیری از قاچاق گوشی بود، اما عملاً باعث انحصار در واردات شد. تنها برخی واردکنندگان خاص اجازه رجیستر کردن گوشی‌ها را دارند، که خود موجب بالا رفتن قیمت‌ها شده است.
نقش دلار در قیمت گوشی؛ قیمت جهانی یا بازی داخلی؟
با اینکه گوشی‌ها کالاهای وارداتی هستند و نرخ ارز روی قیمت آن‌ها تأثیر مستقیم دارد، اما در عمل شاهد هستیم که حتی با کاهش قیمت جهانی یا ثبات نرخ دلار، قیمت موبایل در ایران کاهش نمی‌یابد. این مسأله نشان می‌دهد که سیاست‌های داخلی نقش پررنگ‌تری از نرخ ارز دارند.
انحصار واردات؛ وقتی رقابت معنایی ندارد
شرکت‌های محدودی مجوز واردات رسمی گوشی‌های برندهای مطرح مانند اپل، سامسونگ و شیائومی را دارند. این انحصار باعث شده تا بازار رقابتی نباشد و قیمت‌گذاری‌ها بر اساس منافع شرکت‌های خاص انجام گیرد نه تقاضای مصرف‌کننده.
قاچاق گوشی؛ دو سر باخت برای مردم
در نبود رقابت سالم و قیمت‌گذاری منصفانه، بخشی از بازار به سمت گوشی‌های قاچاق سوق پیدا می‌کند. اما این گوشی‌ها ریسک رجیستر نشدن، نداشتن گارانتی و مشکلات خدمات پس از فروش را دارند. نتیجه؟ مردم یا باید گران بخرند یا با ریسک بخرند.
چه کسانی از بازار آشفته سود می‌برند؟
در پسِ این بازار آشفته، شرکت‌های خاصی که واردکننده انحصاری هستند، سودهای کلان می‌برند. همچنین برخی دلال‌ها و واسطه‌ها نیز با استفاده از نوسانات لحظه‌ای، سودهای ناگهانی کسب می‌کنند. متأسفانه مصرف‌کننده نهایی بازنده این بازی است.
راه حل چیست؟ سیاست‌گذاری شفاف و رقابت آزاد
برای بهبود بازار موبایل ایران باید سیاست‌های واردات شفاف و عادلانه باشند، رقابت واقعی میان واردکنندگان ایجاد شود و نظارت مؤثرتری بر قیمت‌گذاری‌ها صورت بگیرد. تنها در این صورت می‌توان انتظار کاهش قیمت و افزایش کیفیت خدمات را داشت.
جمع‌بندی
بازار موبایل ایران، آینه‌ای از تصمیم‌گیری‌های ناپایدار، سیاست‌های انحصاری و نبود شفافیت است. اگرچه رجیستری و کنترل قاچاق اهداف خوبی داشته‌اند، اما در عمل منجر به انحصار و افزایش فشار اقتصادی بر مردم شده‌اند.
تغییر تنها با سیاست‌گذاری عادلانه و نظارت دقیق ممکن است.
هر چند که بازار پرریسک است و قیمت ها نا عادلانه است اما
جشواره به انصاف معروفه!
دیدگاه خود را بنویسید